We zijn vaste kijkers van Grensland, de documentaireserie van Jelle Brandt Corstius over de propaganda en eigen identiteit van de grenslanden van Rusland: Moldavië, Letland, Wit-Rusland, Kazachstan en Oekraïne. De conclusie na een paar afleveringen: je weet in Rusland en in haar invloedsgebied eigenlijk nooit wie iemand is en of hij meent wat hij zegt. Een zwart, wantrouwig beeld, dat veel onzekerheid moet oproepen.

Wat we zien bevestigt dat beeld. In de serie onderzoekt Jelle welk beeld de landen van elkaar hebben en hoe de verhoudingen zijn. En dan blijkt vaak dat het Kremlin de dagelijkse realiteit graag haar eigen kleur geeft. Niets lijkt wat het lijkt. Mediamanipulatie is daar aan de orde van de dag en het Kremlin legt mediavrijheid steeds meer aan banden. Zeggen wat je denkt kan opeens (weer) gevaarlijk zijn, net als in oude tijden. Net zoals feiten die verdraaid worden en beelden die nooit bestaan hebben.

In Nederland kunnen we wel zeggen wat we willen. We kunnen vrij op internet en mogen onze mening ventileren via de kanalen die we daarvoor kiezen. Althans, dat mogen we veronderstellen, en het is altijd nog beter dan in bijvoorbeeld Rusland. We worden niet opgesloten om onze mening. Maar ook hier is nieuws een interpretatie van de feiten en gebeurtenissen. Het hangt van het type medium af welke feiten je te horen krijgt en hoe dat gebeurt. Niet te vergelijken met de schaal waarop dit in Rusland gebeurt, maar in nieuws zit altijd een mening, een interpretatie.